Tại sao người Nhật gọi nhau bằng họ mà không gọi bằng tên?
Trong tiếng Nhật, khi người ta nói đến một người khác, thường sẽ gọi họ bằng họ (còn được gọi là tên họ), chứ không phải theo thứ tự tên và họ như trong các quốc gia phương Tây. Điều này thực sự khiến nhiều người nước ngoài rất ngạc nhiên và thắc mắc về lý do tại sao người Nhật lại gọi nhau như vậy. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về thứ tự họ tên của người Nhật, hậu tố trong tiếng Nhật và lí do tại sao người Nhật lại gọi nhau bằng họ thay vì tên như chúng ta.
Thứ tự họ tên của người Nhật
Thứ tự họ tên của người Nhật thường là họ trước, sau đó tới tên. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ngược lại, khi người Nhật sử dụng tên trước họ. Ví dụ, trong trường hợp một người Nhật đi du lịch ở nước ngoài và muốn sử dụng thứ tự tên và họ để giúp cho người nước ngoài hiểu rõ hơn, họ sẽ đưa tên trước họ.
Tuy nhiên, trong các tình huống thông thường ở Nhật Bản, khi một người muốn liên lạc với ai đó, họ sẽ sử dụng họ của người đó. Điều này được coi là phong tục xã hội cơ bản và thể hiện sự kính trọng giữa hai người.
Người Nhật gọi nhau bằng họ hay tên?
Trong văn hóa Nhật Bản, cách gọi tên của người khác là một chủ đề được coi trọng và có ý nghĩa quan trọng. Tuy nhiên, việc gọi tên bằng họ hay tên phụ thuộc vào mối quan hệ giữa hai người và từng trường hợp cụ thể.
Trong những tình huống chưa quen biết, người Nhật sẽ sử dụng họ để gọi đến người đó. Việc này mang tính tôn trọng và tránh nhầm lẫn khi không biết rõ tên của đối phương. Nếu người Nhật muốn biết tên của đối phương, họ sẽ hỏi một cách lịch sự và tôn trọng: “Anh/chị tên là gì ạ?”
Tuy nhiên, khi đã quen biết và xây dựng mối quan hệ thân thiết thì người Nhật sẽ sử dụng tên để gọi người đó. Đây chính là cách thể hiện sự gần gũi và thân thiết trong quan hệ giữa hai người.
Ngoài ra, còn có một số trường hợp đặc biệt khi người Nhật sẽ sử dụng họ hoặc tên để gọi đến người khác. Ví dụ như khi đối tác kinh doanh của mình lớn tuổi hơn, người Nhật sẽ sử dụng họ để thể hiện sự tôn trọng và kính trọng đối với họ. Hoặc trong một số tình huống chính trị hoặc công việc quan trọng, người Nhật có thể sử dụng tên đầy đủ của người đó để thể hiện tính chuyên nghiệp và tôn trọng.
Tại sao người Nhật gọi nhau bằng họ mà không gọi bằng tên?
Tại sao người Nhật không gọi bằng tên? Trong văn hoá Nhật Bản, gọi người khác bằng họ là một cách thức phổ biến được sử dụng để thể hiện tình cảm và tôn trọng. Điều này có thể có nguồn gốc từ thời kỳ Samurai, khi việc gọi tên của những người có địa vị cao được xem là thiếu tôn trọng và không phù hợp với văn hoá.
Một lý do khác là trong tiếng Nhật có rất nhiều cách gọi người khác dựa vào tình huống và mối quan hệ giữa hai người. Việc sử dụng họ thay vì tên có thể giúp tránh nhầm lẫn hoặc khó xử trong việc chọn từ ngữ phù hợp để gọi người đó.
Hơn nữa, sử dụng họ còn được coi là một cách để thể hiện tính kính trọng và đoàn kết trong xã hội Nhật Bản. Trong gia đình hoặc công ty, việc gọi các thành viên bằng họ có thể tạo ra một cảm giác gần gũi và thân thiện, giúp tăng cường sự liên kết giữa mọi người.
Ngoài ra, họ cũng giúp phân biệt giữa các cá nhân, đặc biệt là trong một xã hội nơi có nhiều người có cùng tên. Ví dụ, trong một lớp học có thể có nhiều người tên là “Akira”, nhưng chỉ có một người tên là “Akira Nakamura”. Việc gọi nhau bằng họ giúp mọi người dễ dàng xác định nhau hơn.
Cuối cùng, trong các tình huống trang trọng, việc gọi nhau bằng họ được coi là lịch sự hơn. Ví dụ, trong một cuộc họp kinh doanh, người ta thường gọi nhau bằng họ và hậu tố “san”.
Dưới đây là một số trường hợp người Nhật thường gọi nhau bằng họ:
- Trong các tình huống trang trọng: Ví dụ, trong một cuộc họp kinh doanh, một cuộc phỏng vấn xin việc, hoặc một buổi gặp mặt chính thức.
- Khi gặp người lạ: Người Nhật thường gọi nhau bằng họ khi mới gặp lần đầu, cho đến khi họ trở nên thân thiết hơn.
- Khi có sự chênh lệch về tuổi tác hoặc địa vị xã hội: Người trẻ thường gọi người lớn tuổi bằng họ, và người có địa vị xã hội cao hơn thường được gọi bằng họ.
Tuy nhiên, cũng có một số ngoại lệ khi sử dụng họ để gọi người đó. Trong trường hợp hai người không quá thân thiết hoặc không có mối quan hệ gần gũi, việc gọi bằng họ có thể được coi là thiếu tôn trọng và khó chịu. Vì vậy, trong những tình huống này, việc sử dụng tên của người đó sẽ phù hợp hơn.
Tóm lại, việc gọi người khác bằng họ trong văn hoá Nhật Bản là một cách thể hiện tình cảm, tôn trọng và tính đoàn kết. Tuy nhiên, điều này cũng phải tuân thủ theo các quy tắc và tình huống cụ thể để tránh gây khó chịu cho người đối diện.
Xưng hô trong tiếng Nhật
Xưng hô trong tiếng Nhật là một vấn đề quan trọng trong giao tiếp, thể hiện sự tôn trọng và mối quan hệ giữa hai người. Người Nhật rất coi trọng cách xưng hô, vì vậy bạn cần nắm vững những kiến thức cơ bản về xưng hô trong tiếng Nhật để giao tiếp một cách hiệu quả và lịch sự. Luôn cần lưu ý đến mối quan hệ giữa người nói với người nghe để chọn cách xưng hô phù hợp.
Cách xưng hô trong tiếng Nhật được chia thành hai loại:
- Cách xưng hô ngôi thứ nhất: Cách xưng hô ngôi thứ nhất là cách người nói tự xưng về bản thân. Trong tiếng Nhật, có nhiều cách xưng hô ngôi thứ nhất, tùy thuộc vào mối quan hệ giữa người nói và người nghe, độ tuổi, giới tính, mức độ thân thiết,…
- Cách xưng hô ngôi thứ hai: Cách xưng hô ngôi thứ hai là cách người nói gọi người nghe. Trong tiếng Nhật, cách xưng hô ngôi thứ hai cũng rất đa dạng, tùy thuộc vào mối quan hệ giữa người nói và người nghe, độ tuổi, giới tính, mức độ thân thiết,…
Dưới đây là một số cách xưng hô trong tiếng Nhật phổ biến:
Cách xưng hô ngôi thứ nhất:
| Cách xưng hô | Nghĩa | Mối quan hệ |
|---|---|---|
| 私 (watashi) | tôi | Thường dùng trong các tình huống trang trọng |
| 僕 (boku) | tôi | Thường dùng với bạn bè, người thân |
| 俺 (ore) | tao | Cách xưng hô thân mật, thường dùng với bạn bè nam |
| あたし (atashi) | tôi | Cách xưng hô của phụ nữ |
| わたしたち (watashi-tachi) | chúng tôi | Cách xưng hô ngôi thứ nhất số nhiều |
Cách xưng hô ngôi thứ hai:
| Cách xưng hô | Nghĩa | Mối quan hệ |
|---|---|---|
| あなた (anata) | bạn | Cách xưng hô phổ biến, không phân biệt độ tuổi, giới tính |
| きみ (kimi) | em | Cách xưng hô thân mật, thường dùng với người thân, bạn bè |
| あなた方 (anata-gata) | các bạn | Cách xưng hô ngôi thứ hai số nhiều |
| お前 (omae) | mày | Cách xưng hô bất lịch sự, thường dùng với người dưới cấp |
| 君 (kimi) | cậu, anh | Cách xưng hô lịch sự với nam giới |
| あなた様 (anata-sama) | ngài, quý vị | Cách xưng hô lịch sự với người lớn tuổi, cấp trên |
Dưới đây là một số ví dụ về cách xưng hô trong tiếng Nhật:
- 私の名前は佐藤です。 (Watashi no namae wa Satou desu.) – Tôi tên là Satou.
- 彼女は私の友人です。 (Kanojo wa watashi no yuujin desu.) – Cô ấy là bạn của tôi.
- 彼は私の先生です。 (Kare wa watashi no sensei desu.) – Anh ấy là thầy giáo của tôi.
- すみません。 (Sumimasen.) – Xin lỗi.
- どういたしまして。 (Douitashimashite.) – Không có gì.
Hậu tố trong tiếng Nhật
Trong tiếng Nhật, có nhiều hậu tố khác nhau với mỗi hậu tố mang ý nghĩa khác nhau và được dùng trong các tình huống khác nhau. Hậu tố là phụ tố được đặt sau tên họ đối phương. Có 4 hậu tố chính trong tiếng Nhật là “Sama”, “San”, “Kun” và “Chan”. Việc thêm hậu tố vào sau tên người là để thể hiện sự lịch sự và tôn trọng đối với người khác. Tùy vào độ tuổi, địa vị,… mà cách sử dụng những hậu tố này sẽ khác nhau.
- “San” (さん): Hậu tố này được sử dụng khi giao tiếp với người lớn tuổi, các cấp trên trong công ty, hoặc những người mà họ muốn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến họ. Ngoài ra hậu tố này còn được sử dụng để đề cập đến người mà người nói không quen biết hoặc không biết tên… Ví dụ: Tanaka-san, Suzuki-san.
- “Sama” (様): Hậu tố này được sử dụng đề cập đến người khác bằng cách thể hiện sự tôn trọng và kính trọng. Nó cũng có thể được dùng để chỉ ra sự tôn trọng của người nói đối với người mà họ đã nhắc đến. Thường được sử dụng trong các tình huống lịch sự như khi giao tiếp với khách hàng hoặc đối tác quan trọng. Ví dụ: Okada-sama. Ngoài ra, cũng có một số trường hợp khi sử dụng hậu tố “sama” không phù hợp, ví dụ như trong các cuộc trò chuyện giữa bạn bè cùng tuổi hoặc khi nói về các đối tượng không cần phải được tôn trọng như động vật, cây cối, vật dụng. Trong những trường hợp này, việc sử dụng hậu tố “sama” có thể khiến người khác cảm thấy khó chịu, vô lý thậm chí là xa lạ.
- “Kun” (君): Hậu tố này trong tiếng Nhật là một hậu tố được sử dụng để gọi đến nam giới hoặc con trai trong gia đình hoặc bạn bè, thường được dùng để chỉ những người có tuổi thấp hơn và cùng cấp với người nói. Ví dụ: Nakamura-kun. Trong những trường hợp khác, khi sử dụng hậu tố “Kun” cần phải chú ý đến mối quan hệ giữa người nói và đối tượng được gọi. Nếu không thật sự quen thuộc, việc sử dụng hậu tố này có thể bị coi là thiếu tôn trọng hoặc tỏ ra quá thân mật.
- “Chan” (ちゃん): Hậu tố này là cách gọi dễ thương, thường dùng với bạn bè, người nhỏ tuổi hơn mình và những người có mối quan hệ thân thiết. Hậu tố này để gọi những người nữ trẻ tuổi, mang nghĩa là bé nhỏ, dễ thương,…Ví dụ như: Kaori chan, Haruka chan,… Ngoài ra, Hậu tố “Chan” cũng có thể được sử dụng trong các từ ghép để tạo ra các từ mới, ví dụ như “neko-chan” (con mèo) hoặc “himitsu-chan” (bí mật). Tuy nhiên, sử dụng hậu tố “chan” không phải lúc nào cũng phù hợp. Ví dụ như khi gọi tên một người lớn tuổi, hoặc với một người có vị trí cao hơn trong cơ quan, công ty, tổ chức… thì việc sử dụng hậu tố này có thể được xem là thiếu tôn trọng.
Ngoài 4 hậu tố chính trên còn một số cách xưng hô khác như “dono”, “sensei”, “kyouju”,… Tùy vào hoàn cảnh và mối quan hệ của các bên mà sẽ sử dụng các cách xưng hô khác nhau.
Các trường hợp không cần sử dụng kính ngữ
Trong tiếng Nhật, có một số trường hợp mà người nói không sử dụng kính ngữ (gọi bằng họ hay kèm thêm hậu tố) để giao tiếp với người khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ điểm qua các trường hợp đó và giải thích tại sao lại không cần sử dụng kính ngữ.
Với bạn bè hoặc người thân trong gia đình
Khi nói chuyện với bạn bè hoặc người thân trong gia đình, người Nhật thường sử dụng cách gọi thân mật hơn, bao gồm việc sử dụng tên hoặc biệt danh của nhau. Điều này thể hiện sự gần gũi và tình cảm trong quan hệ gia đình. Với những người quen thuộc, họ sẽ sử dụng các từ như “anata” (anh/chị) hoặc “kimi” (em) thay vì sử dụng các từ kính ngữ như “san”, “sama” hay “sensei”.
Khi trò chuyện với người trẻ tuổi hơn
Đối với những người trẻ tuổi hơn, người Nhật thường không sử dụng kính ngữ khi nói chuyện với họ. Điều này là do người Nhật tin rằng sử dụng kính ngữ sẽ khiến họ cảm thấy xa lạ và khó chịu. Thay vào đó, họ sẽ dùng các từ thông thường để trò chuyện nhằm tạo ra sự thoải mái và gần gũi trong quan hệ giữa hai người.
Khi nói chuyện với người nước ngoài
Khi nói chuyện với người nước ngoài, người Nhật thường không sử dụng kính ngữ. Điều này nhằm tránh sự nhầm lẫn và khó hiểu khi người nước ngoài không quen thuộc với các từ kính ngữ trong tiếng Nhật.
Tóm lại, các trường hợp không sử dụng kính ngữ trong tiếng Nhật là do người Nhật muốn tạo ra sự thoải mái và gần gũi trong giao tiếp. Tuy nhiên, việc sử dụng hay không sử dụng kính ngữ phụ thuộc vào hoàn cảnh và mối quan hệ giữa hai người.
Kết luận
Tại sao người Nhật gọi nhau bằng họ mà không gọi bằng tên? Điều này liên quan đến văn hóa và phong tục xã hội của người Nhật. Sử dụng họ để gọi nhau thể hiện sự kính trọng và tôn trọng đối với người khác, và cũng giúp tránh nhầm lẫn với các người khác có cùng tên. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt như gia đình, bạn bè và một số lĩnh vực công việc, người Nhật có thể sử dụng tên hoặc biệt danh để gọi nhau.
Việc gọi nhau bằng họ là một phần không thể thiếu trong xã hội Nhật Bản và mang ý nghĩa sâu sắc về sự tôn trọng và kết nối giữa con người. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về lý do tại sao người Nhật gọi nhau bằng họ mà không gọi bằng tên.
Có thể bạn quan tâm:
