Phong tục tập quán, sinh đẻ và 4 kiêng kỵ của người Khmer
Dân tộc Khmer là một trong những dân tộc thiểu số đông đảo ở Việt Nam, chủ yếu được phân bố ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Văn hóa của người Khmer không còn xa lạ với chúng ta, bởi vì họ là một trong 54 dân tộc đồng bào của chúng ta. Họ có những nét văn hóa đặc trưng, phong phú và đa dạng, bao gồm cả phong tục tập quán, sinh sản và kiêng kỵ.
Trong bài viết này, tôi và các bạn sẽ khám phá người Khmer có phong tục gì, phong tục tập quán của người Khmer và những điều kiêng kỵ của người Khmer. Hãy cùng đọc để hiểu thêm nhé!
Sơ lược những điều có thể bạn chưa biết về người Khmer
Người Khmer là một trong những dân tộc thiểu số lớn nhất tại Việt Nam, chiếm khoảng 1,4 triệu người, chủ yếu sống tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ như An Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Vĩnh Long và Cà Mau. Họ có ngôn ngữ riêng là ngôn ngữ Khmer, và hầu hết theo đạo Phật Khmer. Ngoài ra, người Khmer cũng có nhiều phong tục tập quán, sinh đẻ và kiêng kỵ đặc trưng.
Về mặt lịch sử, người Khmer Nam Bộ đã xuất hiện từ xa xưa ở miền Nam Việt Nam, với các di tích khảo cổ được phát hiện từ thời kỳ Đông Sơn (700 TCN) và Sa Huỳnh (1000 TCN). Theo các nhà nghiên cứu, người Khmer Nam Bộ có nguồn gốc từ hai dòng họ chính là người K’ho và người Chăm. Người K’ho sinh sống ở các vùng núi và thung lũng ở miền Trung, là một trong những dân tộc tiền sử của Việt Nam. Họ có nét đặc trưng khá riêng, như tóc dài được buộc lại bằng lụa và đeo nhiều món trang sức.
Các nghiên cứu cho thấy rằng, người K’ho có quan hệ gần gũi với người Mường, người Thái ở Việt Nam. Người Chăm, hay còn gọi là người Chàm, đã xây dựng một đế chế văn hóa lớn, bao gồm các thành phố lớn như Indrapura và Vijaya. Họ là một trong những dân tộc mạnh nhất ở Đông Nam Á từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 15. Sau khi bị xâm lược bởi người Việt Nam vào thế kỷ 15, người Chăm đã phải rút về các vùng núi non ở miền Trung và Miền Nam Việt Nam.
Tính chất kinh tế của người Khmer
Dân Khmer đã có kinh nghiệm canh tác lúa nước từ rất lâu. Họ biết lựa chọn giống lúa, xây dựng hệ thống thủy lợi và khai thác triều cường để đào bới, làm mềm đất, cải tạo đất trồng nhiều loại cây, trong đó có nhiều vườn dưa hấu. Họ cũng phát triển kinh tế toàn diện thông qua chăn nuôi trâu bò để kéo cày, nuôi lợn, gà, vịt, thả cá và phát triển các nghề thủ công như dệt may, gốm sứ và sản xuất đường từ cây thốt nốt.
Văn hóa của người Khmer
Trong suốt quá khứ và hiện tại, chùa Khmer đã trở thành điểm sinh hoạt văn hóa – xã hội của cộng đồng. Mỗi chùa có nhiều sư (gọi là ông lục) và sư thường đứng đầu. Trước khi trưởng thành, thanh niên người Khmer thường đến chùa để tu học và trau dồi kiến thức.
Hiện nay có hơn 400 chùa Khmer ở Nam Bộ. Nhà chùa thường dạy kinh nghiệm sản xuất và dạy chữ Khmer. Người Khmer có tiếng nói và chữ viết riêng, nhưng chung một nền văn hóa và lịch sử bảo vệ và xây dựng đất nước. Cộng đồng Khmer sống cùng với cộng đồng Kinh và Hoa tại các phum, sóc và ấp.
Cộng đồng Khmer Nam Bộ có nhiều phong tục tập quán và nền văn hóa nghệ thuật độc đáo. Những chùa lớn thường có đội trống, kèn, đàn, và đội ghe ngo. Hàng năm, người Khmer có nhiều ngày hội, ngày tết dân tộc, bao gồm các ngày lễ lớn như Chôn Chơ nam thơ mây (năm mới), lễ Phật đản, lễ Ðôn ta (xá tội vong nhân), và Oóc bom boóc (cúng trăng).
Người Khmer có phong tục gì?
Khi đề cập đến những đặc điểm nổi bật và ấn tượng nhất của văn hóa Khmer, không thể bỏ qua các phong tục và tập quán độc đáo và khác biệt.
Phong tục sinh đẻ của người Khmer
Phong tục sinh đẻ của người Khmer thể hiện sự quan tâm và yêu thương đối với mẹ và em bé. Khi phụ nữ chuẩn bị sinh, họ sẽ được chăm sóc đặc biệt. Người thân sẽ chuẩn bị cho việc sinh con bằng cách đặt một cái giường gỗ nhỏ và sạch sẽ ở góc nhà. Các bà mẹ trẻ thường được những người già kinh nghiệm giúp đỡ trong việc sinh.
Sau khi em bé chào đời, người thân sẽ đưa cho người mẹ một bát chè trắng để uống, đây là thức uống giúp cơ thể phục hồi sau khi sinh. Sau đó, người mẹ và em bé sẽ được chăm sóc kĩ càng trong một thời gian ngắn.
Phong tục cưới hỏi của người Khmer
Phong tục hôn nhân của người Khmer của người Khmer rất trang trọng và được tổ chức trong nhiều ngày. Lễ cưới hỏi thường được bắt đầu bằng lễ dâng hương tại đền thờ và lễ tiết trời. Sau đó, người chú rể sẽ đến nhà cô dâu để cầu hỏi sự đồng ý của gia đình cô dâu và đưa quà cưới.
Ngày cưới, cả hai gia đình sẽ tổ chức lễ rước dâu về nhà chú rể. Trong lễ rước dâu, có đoàn xe hoa, đoàn trống gõ và múa lân. Sau khi đón dâu về nhà, gia đình chú rể sẽ tổ chức lễ cưới tại nhà thờ hoặc đền thờ. Trong lễ cưới, cả hai gia đình sẽ cùng nhau tham gia các nghi lễ và ăn uống.
Phong tục đám ma của người khmer
Phong tục đám ma của người Khmer rất trang trọng và đầy ý nghĩa. Thông thường, đám ma sẽ được tổ chức trong vòng 7 ngày kể từ ngày mất của người chết. Trong suốt khoảng thời gian này, gia đình người chết sẽ phải chuẩn bị các nghi lễ và đón tiếp khách mời.
Trong ngày đầu tiên của đám ma, người thân sẽ tổ chức lễ bốc hương, bao gồm cả việc rước bóng của người chết về nhà. Sau đó, các nghi lễ như rước quan tài, lễ tiết trời, rước điện và đưa quan tài ra ngoài để treo biểu tượng trên cây cối sẽ được tổ chức.
Trong suốt 7 ngày của đám ma, người thân sẽ tiếp đón khách mời và cùng nhau tham gia các nghi lễ. Thức ăn trong đám ma cũng rất đặc biệt, bao gồm các loại thực phẩm như thịt lợn, gà và cá. Đây là cách để tri ân người chết và cầu nguyện cho họ được an nghỉ.
Trên đây là một số phong tục phổ biến, tuy nhiên còn có phong tục đi tu của người con trai Khmer. Bạn có thể tìm hiểu trong những bài viết tiếp theo.
Những điều kiêng kỵ của người Khmer
Ngoài các phong tục tập quán, sinh đẻ và đám ma, người Khmer còn có nhiều kiêng kỵ đặc trưng. Dưới đây là một số kiêng kỵ quan trọng của người Khmer:
Những kiêng kỵ truyền thống trong nghi lễ cưới hỏi của người Khmer
- Không được chụp ảnh hoặc quay video khi đang tiến hành lễ cưới.
- Không được sử dụng bàn tay để đưa hoa và quà cho cô dâu hay chú rể.
- Không được đặt bát trong phòng ngủ của cô dâu và chú rể.
Kiêng kỵ trong ẩm thực của người Khmer
- Không được dùng dao để chọc vào bát cơm.
- Không được dùng đũa để xuyên qua thức ăn.
- Không được phép ăn thức ăn còn nóng.
Kiêng kỵ tôn giáo ở người Khmer
- Không được đánh răng sau khi ăn chay.
- Không được đưa tay ra khỏi áo khi đang đi thăm đền thờ hoặc chùa chiền.
- Không được sử dụng đồng tiền để mua hàng tại các chợ đêm.
Các kiêng kỵ khi thăm viếng, tặng quà và làm quen với người Khmer
- Không được sử dụng tay trái để đưa hoa và quà.
- Không được đưa quà tiền vào buổi tối.
- Không được đưa quà số lượng lẻ.
Như vậy, người Khmer có một nền văn hóa đa dạng và phong phú, bao gồm cả phong tục tập quán, sinh đẻ và kiêng kỵ. Các phong tục này thể hiện sự quan tâm và tôn trọng gia đình và các tổ tiên của họ. Tuy nhiên, kiêng kỵ cũng là một phần quan trọng trong văn hóa của người Khmer, do đó chúng ta cần tôn trọng và hiểu biếtvề những điều này khi tiếp xúc với người Khmer. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về phong tục tập quán, sinh đẻ và kiêng kỵ của người Khmer.
Có thể bạn quan tâm:
